Cách đây ít hôm, khi Silver Cloud Café chính thức đi vào hoạt động thì một người bạn của tôi đã ghé thăm và đặt câu hỏi mà trước nay tôi chưa từng nghĩ đến, đó là: Tại sao cây Monstera lại có thuỳ và lỗ? Quả thực, thuỳ và lỗ là những thứ mà tôi thấy mỗi ngày thì làm việc với các loài kiểng lá nhưng lại chưa từng thắc mắc về lý do mà Chọn Lọc Tự Nhiên giữ lại những chiếc lá loang lổ. Hôm nay, trong một buổi sáng nhẹ nhàng và thư giãn tại khu vườn trải nghiệm Silver Cloud Garden, tôi sẽ thử phỏng vấn bạn Monstera deliciosa xem tổ tiên bạn ấy đã tiến hoá như thế nào.
Ký giả: Xin chào bạn Monstera deliciosa!
Monstera: Dạ chào anh, chào tất cả các vị đọc giả của chuyên mục “Chuyện nhà cây lá”. Tên chính thức của em là Monstera deliciosa, nhưng mọi người có thể dùng tên tiếng Việt – Trầu bà lá xẻ Nam Mỹ – cho thân thuộc.
Ký giả: Ờ… thật ra thì cái tên đó đọc cũng mỏi miệng á em.
Monstera: Dạ, vậy anh có thể gọi em là Mons Mons, hay là Mons thôi cũng được.
Ký giả: Ừ, cái tên đấy nghe dễ á. Hình như em còn một cái tên tiếng Anh nữa mà đúng không?
Monstera: Dạ đúng rồi ạ, trong tiếng Anh, người ta gọi em là “Swiss cheese plant” vì khi trưởng thành em có nhiều lỗ như một miếng phô mai Thuỵ Sĩ ạ.
Ký giả: Anh có thể hỏi em là tại sao dòng họ nhà em lại tiến hoá để xẻ thuỳ và đục thêm nhiều lỗ trên mặt lá như thế không?
Monstera: Dạ, chuyện ấy liên quan trực tiếp đến điều kiện sống của quê hương em, những khu rừng mưa Nhiệt đới vùng Nam Mỹ. Cụ thể là…
Ráy Voi: Ý… chuyện này em biết nè, họ hàng nhà em ở bên đó hay gọi điện kể cho em nghe lắm. Để em trả lời giúp anh hen?
Monstera: Ủa? Đi đâu ra đây?
Ráy Voi: Dạ kính chào tất các đọc giả của chuyện mục “Chuyện nhà cây lá”! Em là Ráy Voi, hàng xóm của anh Mons trong khu tập thể Silver Cloud Garden. Hôm nay, trong chương trình “Cà phê cùng cây xanh”, em xin phép trả lời câu hỏi…
Monstera: Ủa em? Số này của anh mà.
Ráy Voi: Thì đúng rồi, số của anh nên anh phải được nâng niu, chiều chuộng chứ. Anh cứ ngồi đó tạo dáng cho mọi người chụp hình đi, còn lại để em lo. Kính thưa quý vị, nguyên quán của anh Mons là một trong những quần xã đông đúc nhất Trái Đất, nơi mà mọi loài sinh vật phải cạnh tranh khốc liệt để sinh trưởng và phát triển ấy. Trong điều kiện ấy, những loài thực vật không có thân gỗ như họ nhà anh Mons hay họ nhà Ráy em phải tìm cách thích nghi với điều kiện ánh sáng thưa và yếu…
Ký giả: Ủa hai đứa chung một họ mà nhỉ?
Monstera: Dạ đúng rồi, họ Araceae, nhưng mà khác chi, em thuộc chi Monstera, còn bản thuộc chi Alocasia.
Ráy Voi: Ủa vậy hả? Thế mà đó giờ em không biết. Thôi để em trả lời tiếp nè. Thì… như mọi người đã biết, rừng Nhiệt đới thường có tận 4 hoặc 5 tầng tán, xếp theo thứ tự từ trên xuống dưới là: tầng cây tiên phong (cây còn gọi là tầng cây vượt tán), tầng cây ưu thế sinh thái, tầng cây dưới tán, tầng cây bụi và cuối cùng là tầng cây thân thảo. Và dòng họ nhà em thì sống ở tầng cây thân thảo, nghĩa là tầng thấp nhất của rừng già. Ở, ánh sáng mặt trời chỉ tồn tại dưới dạng những tia sáng le lói và thưa thớt. Mà tụi em là thực vật, tụi em cần ánh sáng để quang hợp, để tự mình nuôi sống bản thân, tụi em không thể ăn bám như bọn nấm được.
Mộc nhĩ: Tôi nghe đấy nha!
Ráy Voi: Ủa? Anh nay anh dọn sang đây ở rồi à? Em hỏng có ý nói anh đâu. Ahihi.
Mộc Nhĩ: Hình như em quên mất là Thực vật giới cũng có những loài như mụ Tầm gửi.
Tầm Gửi: Ê… ê… đang yên đang lành, không đụng gì tới ai nha!
Lộc vừng: Hình như bạn đang hút dinh dưỡng của tui á bạn Tầm Gửi!
Tầm Gửi: Gì? Chị có bằng chứng không mà chị nói xấu tôi như thế? Tôi cũng có diệp lục, cũng tự quang hợp mà. Không thì tại sao lá của tui lại có màu xanh?
Lộc Vừng: Này nhá, tôi nói cho mà biết nhá!
Ký giả: Thôi! Mấy người định phá chương trình của tôi đấy phải không? Để yên cho em Ráy Voi trả lời tiếp nè.
Ráy Voi: Dạ… thì tụi em không ăn bám được nên tụi em phải tìm cách tối đa hoá lượng nắng mà mình hứng được và tiêu xài một cách dè xẻn. Vậy nên họ hàng nhà Ráy chúng em đã tiến hoá ra những chiếc lá thật lớn để hứng được nhiều nắng và thật mỏng để tiết kiệm dưỡng chất.
Monstera: Nhưng như thế là chưa đủ…
